Depresja sezonowa SAD

Napisała dla Was nasza specjalistka: Ewa Wróblewska- psycholog, psychoterapeuta

Nadeszła zima, w tym roku tak jakby szybciej…przyszła, przylazła po prostu! Przygasiła słońce zabierając siłę do działania, zamykając w ciepłym domku.

Brzmi znajomo? Czy dla Ciebie jesień/zima to czas smutku, nostalgii i braku energii do działania? Jeżeli tak, to być może cierpisz na tzw. depresję sezonową, SAD (seasonal affective disorder).

Czym jest SAD?

SAD to rodzaj depresji nawracającej cyklicznie, pojawia się zwykle późną jesienią lub wczesną zimą i trwa do wiosny, kiedy nastrój, osoby chorej, stopniowo się poprawia. Sporadycznie zaburzenie to może występować w okresie wiosenno – letnim i ustępować jesienią. Jest to przypadłość stosunkowo częsta, zależna od szerokości geograficznej i stopnia nasłonecznienia. Podstawowym czynnikiem warunkującym występowanie SAD są zmiany długości dnia i nocy oraz intensywności światła słonecznego, stąd też jej nawracający, sezonowy charakter. Podobnie, jak w przypadku innych rodzajów depresji, w SAD obserwuje się zaburzenia neurotransmiterów (noradrenaliny, dopaminy i melatoniny), w tym charakterystyczne obniżenie poziomu serotoniny, nazywanej potocznie hormonem szczęścia. Osoby cierpiące na SAD mają trudność z zaadaptowaniem się do zmieniającej się długości dnia i nocy. W efekcie u chorych występuje obniżenie nastroju przejawiające się doświadczaniem dojmującego smutku bez wyraźnej przyczyny, zaburzeniami snu, drażliwością, uogólnionym lękiem, zaburzeniami koncentracji uwagi, wycofaniem z życia społecznego. Chorzy przejawiają również zwiększony apetyt na słodycze, co jest związane z wpływem cukru na wydzielanie serotoniny. Nadmienić należy, że cukier nie jest odpowiedzią na trwałą poprawę nastroju, jego działanie jest bowiem chwilowe a spożywanie w nadmiarze grozi uzależnieniem, poprzez nadmierną stymulację ośrodków nagrody w układzie nerwowym.

• Zobacz również: leczenie depresji Wrocław

Jak można leczyć SAD?

Podstawową metodą leczenia SAD jest fototerapia polegająca na naświetlaniu światłem o wysokim natężeniu (2500 do 10 000 luksów). Zabiegi prowadzą do zmniejszenia stężenia melatoniny w organizmie, co powoduje poprawę samopoczucia i wzrost energii do działania. Psychoterapia jest, obok terapii światłem, bardzo popularną i skuteczną formą radzenia sobie z objawami depresji sezonowej. Szczególnie rozpowszechniona, w leczeniu SAD, jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT). W ramach tej terapii proponuje się zmianę negatywnych myśli i zastępowanie ich innymi, bardziej sprzyjającymi oraz planowaniem dnia, stabilizowaniem rytmu poprzez odpowiednio dobrane aktywności. Fototerapia przynosi szybsze rezultaty, natomiast zysk ze stosowania psychoterapii jest trwalszy. Metody te można więc, z dobrym rezultatem, łączyć. Inną formą leczenia jest farmakoterapia, lekami przeciwdepresyjnymi, zwłaszcza w przypadkach gdy obserwowane objawy są nasilone. Z uwagi na nawracający, sezonowy charakter, SAD trudno wyleczyć całkowicie, możliwe jest jednak skuteczne łagodzenie objawów oraz wypracowanie sposobów radzenia sobie w procesie psychoterapii.

Jak jeszcze mogę sobie pomóc?

Oto kilka wskazówek co możemy zrobić we własnym zakresie :

• Zadbaj o regularne dostarczanie sobie odpowiedniej ilości witaminy D, jej odpowiednia podaż jest ważna dla zachowania równowagi organizmu oraz łagodzenia objawów SAD;

• Włącz do diety produkty bogate w tryptofan, z którego powstaje hormon szczęścia, serotonina, dobrym źródłem tryptofanu są jajka, łosoś, orzechy, migdały, banany, ananasy, awokado, ser, tofu czy czekolada);

• Bądź aktywny, nie rezygnuj z regularnych ćwiczeń, gdy robi się zimno;

• Pielęgnuj przyjaźnie, nie wycofuj się z życia towarzyskiego gdy czujesz się smutna/ny razem łatwiej przetrwać zimę 🙂

• Śmiej się na zdrowie, śmiech, w naturalny sposób, wyzwala produkcję serotoniny i tym samym sprawia, że czujemy się lepiej;

Podsumowując, depresja sezonowa jest zjawiskiem dość częstym, gdy się pojawi, ma tendencje do nawracania, powoduje zmiany w zachowaniu i przeżywaniu otaczającej nas rzeczywistości, z których, najbardziej charakterystyczne jest uczucie smutku, zwątpienia i anhedonii. Choć jest to schorzenie słabo wyleczalne można skutecznie łagodzić nieprzyjemne objawy SAD za pomocą połączonych metod foto i psychoterapii.

Wszystkim dotkniętym zimową nostalgią życzę siły i wytrwałości oraz szybkiego nadejścia upragnionej wiosny.

Polecamy: psychodietetyk Wrocław oraz online.

Ewa Wróblewska- psycholog, psychoterapeuta