Napisała dla Was nasza specjalistka: Anna Rudowicz- psycholog, psychoterapeuta, edukator psychodietetyki dziecięcej, wykładowca Studium Psychodietetyki

Nowy Rok- „Znów jestem na diecie”– pomyślała pani Emilia, lat 28, która zdecydowała się właśnie teraz powalczyć o swoje zdrowie i lepszą sylwetkę. Postanowiła, że zapisze się na konsultację do psychodietetyka:

-Pani Emilio, co się stało, że zdecydowała się Pani tutaj przychodzić?

-Zobaczyłam swoje zdjęcia z ostatnich wakacji. Nie mieszczę się w ubrania. Jestem załamana i nie akceptuję siebie. Zajadam stres z pracy. Chciałabym kogoś poznać, ale graniczy to z cudem. Przychodzę po pomoc…

-Pani Emilio, czy podejmowała już Pani próby odchudzania?

-Tak, wielokrotnie. Za każdym razem wracałam do swojej wagi, czasem z nadwyżką. Zakupiłam mnóstwo poradników o zdrowym gotowaniu, uczestniczyłam w licznych kursach. Zawsze brałam się „z marszu za odchudzanie”, po czym wszystko rozpadało się jak domek z kart. Chyba już nigdy mi się nie uda.. Nie mam już na to sił..”

…

Spójrzmy na przykład pani Emilii. Przychodzi do Poradni po pomoc właśnie teraz, gdy czuje, że potrzebuje pomocy specjalisty. Ma dość dużą wiedzę na temat zdrowego żywienia, ale z jakiś powodów nie stosuje się do zaleceń. Dostrzega, że jedzenie może być związane z jej reakcjami emocjonalnymi tj. stres doświadczany w pracy. Jak widzimy, jak dotąd dbała o to, aby rozwijać swoją świadomość żywieniową. Chciałaby doświadczyć zmiany swoich nawyków, ale pomimo wielu prób wciąż się to nie udaje.

Często podejmujemy decyzje o zmianie pod wpływem impulsu (pozytywnego lub negatywnego), bardzo się staramy i wdrażamy naszą wiedzę w życie. Działamy na pełnych obrotach, pilnujemy diety, regularnie trenujemy, zaciskamy pasa. Jesteśmy dość zmotywowani, potrafimy odmówić pokusom za pierwszym, drugim i trzecim razem.. W końcu coś pęka i ulegamy. Myślimy „znowu mi się nie udało”, no ale przecież „chcieć to móc” i zabieramy się za siebie jeszcze bardziej.

Zabrakło silnej woli?

Skoro już wiedza i motywacja nie wystarczyły do osiągnięcia upragnionego celu, to z pewnością za sprawką zbyt małej siły woli. Postanawiamy sobie, że tym razem to już powiemy pokusie stanowczo „NIE” i się powstrzymamy. W międzyczasie wypadły nam nieplanowane wizyty u lekarza z dziećmi, dłuższe pobyty w pracy i jeszcze urodziny teściowej… W efekcie nie udało nam się trzymać planu żywieniowego i sportowego. Pojawia się frustracja, negatywne myślenie o sobie, mamy wyrzuty sumienia. W ten sposób budują się nasze przekonania na własny temat i naszego sposobu odżywiania, które zależą od wielu czynników psychologicznych, a nie jak nam się zdaje, od chęci, wiedzy i silnej woli.

Dlaczego się nie udaje?

Najczęściej popełniany błąd polega na usiłowaniu kontrolowania wyniku (np. waga ciała), zapominając o kontroli działań, które do tego prowadzą. Jeżeli traktujemy nasze cele jako procesy, to nastawiamy się na doskonalenie naszych umiejętności.

A zatem wiedza, chęci i motywacja są ważne, aby cel osiągnąć. Potrzebujemy także umiejętności, które pozwolą nam wytrwać oraz przekonanie, że potrafię to zrobić i wiem jak sobie poradzę. Psychodietetyczna koncepcja zmiany nawyków żywieniowych zakłada, że pacjent będzie wyposażony zarówno w wiedzę jak i umiejętności, aby móc samodzielnie i długoterminowo dążyć do celu. Pokazuje proces zmiany i utrwalania nawyków żywieniowych. A zatem ważne jest łączenie zarówno działań ” z zewnątrz” (zasady odżywiania, aktywność fizyczna) jak i „z wewnątrz” (moje motywy, zasoby, bariery). Gdy już znamy i rozumiemy swoje nawyki behawioralne, możemy stopniowo i konsekwentnie wprowadzać zmiany poprzez doświadczenie.

Anna Rudowicz- psycholog, psychoterapeuta, edukator psychodietetyki dziecięcej, wykładowca Studium Psychodietetyki