Napisała dla Was Nasza specjalistka: Kornela Kowalska – psycholog, certyfikowany specjalista terapii uzależnień, psychoterapeuta psychodynamiczny

Nadużywanie środków psychoaktywnych oraz uzależnienia behawioralne przez jednego z członków rodziny destabilizuje funkcjonowanie całego systemu rodzinnego, jest przyczyną cierpienia dorosłych i dzieci. Pogłębiający się problem skłania członków rodziny do szukania sposobów pozwalających im przetrwać w sytuacji permanentnego stresu, braku poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji, niemożności zaspokojenia elementarnych potrzeb psychologicznych, a czasami również biologicznych. Osoba uzależniona z biegiem czasu coraz silniej koncentruje się na alkoholu, narkotykach, hazardzie ; wycofuje się z pełnienia ról życiowych, przestaje świadczyć na rzecz rodziny, a czasem nawet interesować się swoimi bliskimi. Wymaga opieki i obsługi.

Konsekwencją życia z partnerem uzależnionym może być współuzależnienie.

Osoba współuzależniona:

· Przejawia silną koncentrację myśli, uczuć i zachowań na zachowaniach alkoholowych osoby pijącej

· Szuka usprawiedliwień sytuacji picia, zażywania narkotyków, grania, zaprzecza problemowi

· Ukrywa problem uzależnienia przed innymi

· Przejmuje kontrolę uzależnieniem osoby bliskiej (ogranicza sytuacje alkoholowe, wylewa alkohol, odmierza ilości, kupuje alkohol, aby pijący nie wychodził z domu itp.)

· Przejmuje odpowiedzialność za zachowania uzależnionego partnera, łagodzi konsekwencje picia: kłamie, płaci długi, dba o higienę pijącego, o jego wizerunek itp.

· Przejmuje za osobę uzależnioną obowiązki domowe, które ona zaniedbuje.

Życie w długotrwałym stresie spowodowanym uzależnieniem osoby bliskiej i brak skuteczności własnych działań nakierowanych na rozwiązanie problemu picia, zażywania narkotyków, grania powodują poważne konsekwencje psychologiczne

· Zaburzenia psychosomatyczne:

Ø Nerwice

Ø Zaburzenia życia emocjonalnego (chaos emocjonalny, huśtawka nastrojów, stany lękowe i depresyjne, napięcie i stan ciągłego pogotowia emocjonalnego)

Ø Zakłócenia czynności poznawczych (zagubienie, chaos poznawczy, brak poczucia sensu i celu, zakłócenie wzorców normy i zdrowia, nierealistyczne oczekiwania)

· Pustkę duchową i brak nadziei

· Samotność

· Poczucie niemożności rozstania się

· Czasami nadużywanie substancji psychoaktywnych (zwłaszcza leków nasennych i uspokajających)

· Trudności w rozpoznawaniu własnych potrzeb, w realizacji własnych pragnień, ambicji i celów

· Wyraźnie odczuwane obniżenie jakości życia.

Współuzależnienie nie jest chorobą

Współuzależnienie nie jest chorobą – jest zespołem nieprawidłowego przystosowania się do sytuacji problemowej. Koncentrując się na szukaniu sposobu ograniczenia picia partnera, osoba współuzależniona nieświadomie przejmuje odpowiedzialność i kontrolę za jego funkcjonowanie, co w efekcie ułatwia pijącemu dalsze spożywanie środków psychoaktywnych oraz grania. U części osób współuzależnionych rozpoznaje się ostrą reakcję na stres, zaburzenia stresowe pourazowe lub zaburzenia adaptacyjne. Współuzależnienie diagnozuje się wyłącznie u osób dorosłych, które formalnie mogą wybrać inną drogę poradzenia sobie z problemem uzależnienia partnera. Dzieci nie mają żadnego wyboru. Są skazane na życie w takich warunkach, jakie stwarzają dla nich dorośli.

Osoby współuzależnione wymagają pomocy i mogą uzyskać poprawę stanu zdrowia psychosomatycznego, jeśli skorzystają z pomocy oferowanej im przez psychoterapeutów uzależnień.

Kornela Kowalska – psycholog, certyfikowany specjalista terapii uzależnień, psychoterapeuta psychodynamiczny