Model 4C, czyli skąd się bierze odporność psychiczna?

Napisała dla Was nasza specjalistka: Aleksandra Baca-Marzecka- psycholog, psychoterapeuta, trener rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne

Odporność psychiczna ma wiele synonimów: “silna psychika”, “resillience”, “zdolność radzenia sobie z problemami”, metaforycznie można by ją natomiast nazwać psychicznym układem odpornościowym. Jak dbać o układ odpornościowy (ten fizyczny) wie każdy: zdrowa dieta, ruch na świeżym powietrzu, mało stresu… Ale jak wzmacniać w sobie odporność psychiczną? I czym ona w zasadzie jest?

Gdy życie się komplikuje

Wyobraźmy sobie Adama. Adam ma 45 lat, dobrą pracę, kochającą żonę i dwie urocze córeczki. Dwa razy w tygodniu gra w squasha, dwa razy w roku wyjeżdża na zagraniczny urlop, pasjonuje się nurkowaniem i uprawia je kiedy tylko może. Życie Adama zaczyna się komplikować, gdy jego firmę przejmuje zagraniczny inwestor. Nowy zarząd wprowadza zmiany w dobrze dotąd znanym systemie pracy: pojawiają się wyznaczniki, tabele, oceny kwartalne, śródroczne, roczne i uzależniony od osiągnięć system wynagradzania. Początkowo Adam niepokoi się zmianami, zastanawia ile będzie teraz zarabiał i ile czasu spędzał w pracy. Nie panikuje jednak, jak niektórzy koledzy, nie marnotrawi czasu na narzekanie i nie zastanawia się nad zmianą pracy. Adam postanawia działać. Wierzy, że sobie poradzi. Dowiaduje się więc więcej o nowej strategii działania firmy, uczy się nowych rzeczy, by uzyskać wyższe zarobki, a wieczorem sięga po wsparcie żony, która wierzy w niego i w jego umiejętności.

Model 4 C

Peter Clough i Doug Stycharczyk opracowali wspólnie narzędzie zwane Kwestionariuszem Odporności Psychicznej. W trakcie trwających 8 lat badań zauważyli oni, że osoby które dobrze sobie radzą ze stresem, presją i wyzwaniami, zwykle cechują się wysokimi wynikami w obszarze czterech “C”.

1. C jak CONTROL, czyli POCZUCIE WPŁYWU. Ten wymiar mówi nam o stopniu, w jakim czujemy, że mamy wpływ na własne życie, że ono od nas zależy, że możemy w nim wprowadzić pożądane zmiany i czy, dodatkowo, potrafimy się przy tym uporać z towarzyszącymi nam wówczas emocjami.

2. C jak COMMITMENT, czyli ZAANGAŻOWANIE, mówi o naszej wytrwałości w dążeniu do określonego celu.

3. C jak CHALLENGE, czyli WYZWANIE, mówi o stopniu, w jakim traktujesz spotykające cię wyzwania jako szansę na rozwój a w jakim jako utrudnienie, konieczność wzmożonego wysiłku lub szansę odniesienia porażki.

4. C jak CONFIDENCE, czyli PEWNOŚĆ SIEBIE. Ten wymiar dotyczy sposobu radzenia sobie z niepowodzeniami. Niektórzy uważają niepowodzenia za coś naturalnego, co ich nie osłabia i nie wytrąca z równowagi, inni zaś tracą wiarę w siebie i popadają w pesymizm.

Jak w ramach tego modelu prezentuje się nasz pan Adam? Jak łatwo zauważyć – wzorowo 😉

Skąd się bierze odporność psychiczna i jak ją wzmacniać?

Badacze uważają odporność psychiczną za cechę osobowości warunkowaną genetycznie, którą jednak można modyfikować przez doświadczenie oraz wykształcanie pewnych nawyków. Siła i odporność psychiczna nie są stałe, można je rozwijać w zasadzie w każdym wieku. Znaczenie ma przy tym również wiek, kondycja fizyczna oraz umiejętność korzystania z zewnętrznej sieci wsparcia. Wzmacnianie odporności psychicznej warto więc zacząć od wzmacniania siebie – dbania o odżywianie, ruch, sen, ale także podnoszenia własnej samooceny tj. doceniania własnych, nawet drobnych sukcesów. Przydatne mogą się okazać techniki radzenia sobie ze stresem, konstruktywnego wyrażania trudnych emocji oraz wsparcie psychologiczne.

10 wskazówek

W zgodzie z powyższym, Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne opracowało 10 wskazówek, jak można rozwijać odporność psychiczną:

1. Utrzymuj dobre relacje z bliskimi członkami rodziny, przyjaciółmi i innymi osobami.

2. Unikaj postrzegania kryzysów lub stresujących wydarzeń jako problemów nie do rozwiązania.

3. Akceptuj rzeczy, których nie można zmienić.

4. Stawiaj przed sobą realistyczne cele.

5. Podejmuj zdecydowane działania w niekorzystnych sytuacjach.

6. Szukaj możliwości odkrywania siebie po stracie.

7. Rozwijaj pewność siebie.

8. Zachowuj długoterminową perspektywę i umiejętność postrzegania stresującej sytuacji w szerszym kontekście.

9. Miej nadzieję, myśl o dobrych rzeczach i dokonaj wizualizacji tego, co chcesz osiągnąć.

10. Dbaj o stan umysłu i ciała, regularnie ćwicz, zwracaj uwagę na własne potrzeby i uczucia.

Zobacz również: Psychodietetyk online

Aleksandra Baca-Marzecka – psycholog, psychoterapeuta, trener rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne

 

Prowadzimy terapię w następujących nurtach: psychodynamicznym, poznawczo-behawioralnym, systemowym, integracyjnym, gestalt i eriksonowskim. Zapraszamy do Rymkiewicz system we Wrocławiu. Zarezerwuj
 
Facebook
Facebook
Facebook
Twitter
Twitter
Twitter
Instagram
Instagram
Instagram