Celiakia czy alergia na gluten?

Zdecydowaliśmy się w sposób dość naukowy przedstawić Wam różnice między celiakią a alergią na gluten, ponieważ dostaliśmy sygnał, że oba pojęcia mogą być mylone. A temat jak najbardziej na czasie. Zapraszamy do poczytania i zwiększenia swojej świadomości:-)

Celiakia zwana także chorobą trzewną jest chorobą autoimmunologiczą, o podłożu genetycznym. Cierpi na nią ok. 1% społeczeństwa, a polega ona na uszkodzeniu kosmków jelitowych przez białko, zwane gliadyną, która znajduje się w produktach zawierających gluten – elastyczna część ziarna zboża pszenicy, żyta, jęczmienia i pszenżyta. Konsekwencją staje się zaburzenie wchłaniania składników pokarmowych w jelitach, a co za tym idzie niedobór witaminy K i nietolerancja laktozy wywołana stanem zapalnym w jelitach (celiakia nieleczona).

Celiakię można podejrzewać u osób, u których występują objawy:

-nieswoiste zapalenie jelit lub inne objawy ze strony układu pokarmowego
– podniesiony poziom enzymów wątrobowych – tansaminaz
– niski wzrost lub opóźnione dojrzewanie płciowe
– anemia spowodowana niedoborem żelaza
– powtarzające się poronienia lub bezpłodność
– choroby autoimmunologiczne

Objawy celiakii:

– biegunki tłuszczowe i wodniste
– zaburzenia rozwoju u dzieci
– zmiana usposobienia, depresja
– bóle i wzdęcie brzucha
– utrata masy ciała
– uczucie splątania
– anemia

Alergia na gluten to odrębne schorzenie, którego przyczyną jest nadmierne pobudzenie układu immunologicznego. Objawy są bardzo podobne do typowej alergii na białko. W ostatnich latach drastycznie wzrosła liczba osób, którym gluten również szkodzi, lecz badania diagnostyczne wykluczyły celiakie (brak przeciwciał tTG i EmA) i alergie na pszenicę. Mimo tego spożycie glutenu wywołuje objawy niepożądane objawy, takie jak przy celiakii, a ukazują się one po spożyciu glutenu. Gluten jest jednym z najczęstszych (po mleku) alergenów – 10-25 % osób z alergią pokarmową ma objawy uczulenia na to białko.

Różnice między celiakią a alergią na gluten

Celiakia nie jest alergią pokarmową, choć często jest z nią mylona. Jest chorobą do końca życia, a metodą na wyleczenie jest stosowanie przez całe życie ścisłej diety bezglutenowej. Natomiast przy alergii na gluten dieta bezglutenowa może być stosowana czasowo, a objawy mogą złagodzić się bądź ustąpić.

Leczenie celiakli:

Chorzy na celiakię bądź nie tolerujący glutenu muszą przejść na dietę bezwzględnie wykluczającą gluten (dieta bezglutenowa), eliminującą wszystkie produkty zawierające gluten. Po zastosowaniu diety następuje poprawa samopoczucia chorego i regeneracja kosmków jelitowych. Osoby chore na celiakie muszą przestrzegać diety do końca życia. U pacjenta uczulonego na gluten wprowadza się z czasem prowokacje glutenową, alergia może z czasem zmniejszyć swoje nasilenie, a nawet ustąpić całkowicie.

Zobacz również: Dietetyk Wrocław 

Podstawowe zasady diety bezglutenowej:

1. Eliminacja produktów i przetworów ze zbóż zwierających szkodliwe białka glutenowe przy jednoczesnym zastosowaniu mąk bezglutenowych. Obecnie pozwala się osobom na diecie bezglutenowej spożywać certyfikowany owies fiński w niewielkich ilościach.
2. Zwiększenie ilości produktów zawierających pełnowartościowe białko. Wyłączając gluten z diety, pozbawiamy organizmu białka. Należy uzupełnić jadłospis wysokobiałkowymi produktami pochodzenia zwierzęcego jak i roślinnego.
3. Ograniczenie spożycie tłuszczów. Osoby chore mają problem z trawieniem i wchłanianiem tłuszczów, więc należy stosować go w minimalnej ilości. Jedynie tłuszcze z rodzaju MCT są dobrze przyswajalne przez organizm
4. Zwiększenie podaży witamin, składników mineralnych (szczególnie Ca i Fa). Jeśli chcemy pozbawić dany surowiec glutenu musimy jednocześnie usunąć również składniki mineralne i odżywcze. Z tego powodu ważna jest suplementacja produktów i organizmu we wszelkie niedoborowe składniki.

Konsekwencje nieleczonej celiakii

Nieleczona celiakia przyczynia się do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego, co przyczynia się do upośledzenia wchłaniania, a w efekcie do niedożywienia organizmu oraz wystąpienia wielu powikłań takich jak: niedokrwistość, krzywica, osteoporoza, bezpłodność, chłoniak jelita, niedobory masy ciała, astma, cukrzyca typu I, marskość wątroby, kłębuszkowe zapalenie nerek, depresje, nerwice.

Materiał przygotowała:
studentka Dietetyki- Amelia Ostapów