Brak motywacji? Spróbuj „Metody Motywacji Błyskawicznej”

Napisała dla Was nasza specjalistka: Barbara Wińska – psycholog, psychoterapeuta, specjalistka psychodietetyki

Czym jest Motywacja Błyskawiczna?

Jest to technika motywowania siebie lub innych, która polega na zadaniu serii sześciu pytań, które stymulują do poznania i odkrycia powodów do podjęcia zmiany. Jej autorem jest Dr Michael Pantalon, amerykański psycholog i naukowiec, który poświęcił swoją karierę zawodową na poszukiwanie sposobów motywowania ludzi. Uważa on, że jego metoda działa niemal w każdej sytuacji, jest szybka, skuteczna a efekt jest natychmiastowy. Chociaż jako psycholog pracujący z osobami nad zmianą zachowań zdrowotnych, jestem ostrożna czytając o „szybkich i skutecznych metodach” na „cokolwiek”, to zachęcam do zapoznania się z tą techniką. Dlaczego? Ponieważ motywacja nie jest niczym trwałym, zatem wszelkie sposoby na jej wydobycie mogą okazać się nieocenioną pomocą w drodze do zmiany. Gdy mamy poczucie braku motywacji, to „błyskawiczność” tej metody może być jej ogromną zaletą, a jak sam autor podaje, jest ona tak skuteczna, że nawet oporni pacjenci są wstanie zmienić swoje zachowanie jedynie za pomocą siedmiominutowej rozmowy opartej o te sześć odpowiednio ułożonych pytań.

Jaki jest sekret „Motywacji Błyskawicznej”?

Odpowiedź jest prosta: pobudki wewnętrzne. Ludzie działają zgodnie ze swoimi wewnętrznymi powodami oraz wartościami. Ich działania są wtedy skuteczne i satysfakcjonujące. Celem tych sześciu pytań jest dotarcie właśnie do wewnętrznego pragnienia zmiany, bo według Pantalona, ta metoda pomaga ludziom nie poprzez pokazywanie im, dlaczego powinni dokonać zmiany, lecz poprzez pytanie, dlaczego mogliby chcieć to zrobić. Wtedy pobudki do działania są tak osobiste i tak silne, że umożliwiają pokonanie każdej przeszkody. Autor zaznacza również, że warunkiem koniecznym szybkiego i skutecznego wywierania wpływu na drugą osobę lub siebie samego jest wzmocnienie autonomii, bo każdy człowiek ma wolność wyboru zachowań, które chce przejawiać. Inaczej mówiąc, ludzie robią to, co chcą robić. Nie należy nikogo zmuszać, a jedynie pozwolić znaleźć własne motywy wewnętrzne, gdyż żadna zmiana nie nastąpi, gdy ktoś zwyczajnie nie chce zmiany. Według Pantalona zmiana jest możliwa tylko wtedy, gdy działamy zgodnie z własnymi przekonaniami i mamy poczucie decydowania o sobie.

Proces Motywacji Błyskawicznej. Metoda 6 kroków w pigułce!

Dużą zaletą Motywacji Błyskawicznej jest to, że można ją z powodzeniem stosować wobec samego siebie, tak samo jak wobec innych. Przebiega ona według procesu, który składa się z sekwencji dokładnie określonych etapów, a sednem Motywacji Błyskawicznej jest seria 6 pytań. Zadaj je sobie, zapisuj odpowiedzi na kartce i odkryj pokłady motywacji wewnętrznej.

ETAP 1. Dlaczego mógłbyś dokonać zmiany? / Dlaczego mógłbym dokonać zmiany?

Proces rozpoczyna się od rozpoznania, jakiej zmiany chciałbyś dokonać lub jakie działanie podjąć (np.: wprowadzić zdrowsze nawyki żywieniowe, schudnąć, spędzać więcej czasu z rodziną, mieć czas na relaks). Następnie sformułuj to w kategoriach zachowania, a nie rezultatu, decyzji czy nowego sposobu myślenia. Jeśli założysz, że chcesz schudnąć, to na sukces składają się poszczególne działania związane z odżywianiem lub aktywnością fizyczną, które należy wdrożyć. Dobrze jest skupić się na małym kroku (np.: chcę jeść regularnie posiłki lub planować co będę jeść), od którego można zacząć działanie, a nie ostatecznym rozwiązaniu. Pierwszy ustalony krok musi być wykonalny. Zdecyduj, czego chcesz i zapytaj siebie, dlaczego miałbyś to zrobić.

ETAP 2. W jakim stopniu jesteś gotowy na zmianę. Oceń w skali od 1 do 10, gdzie 1 oznacza całkowitą niegotowość, a 10-całkowitą gotowość.

Celem tego etapu jest pomoc w ocenie stopnia motywacji. Często można odkryć ze zdziwieniem, że jest ona dużo większa niż oczekiwalibyśmy. Należy jednak ostrożnie podchodzić do liczb i nie przypisywać im zbyt dużego znaczenia, nie określają one bowiem stopnia prawdopodobieństwa podjęcia działania. Ważna jest nie sama liczba, lecz proces myślenia o swoich motywach wewnętrznych i otwarcie się na różne możliwości.

ETAP 3. Dlaczego nie wybrałeś mniejszej liczby? (Lub, gdy wybieramy 1, zadaj pytanie: co byłoby potrzebne, aby 1 zmieniło się 2?)

Ten etap jest kontynuacją kroku nr 2. Jest to pogłębienie procesu myślowego niezależnie od wybranej liczby. Pierwsze trzy pytania mają na celu ustalenie wstępnych powodów podjęcia działania, nawet jeśli pobudki na tym etapie wydają się powierzchowne, nie ma to znaczenia. Samo ustalenie, że można chcieć zmiany, zupełnie wystarcza. Odpowiedź na to pytanie odsłania, że istnieje choć odrobina pragnienia i zainteresowania zmianą. Skup się jedynie na tym, dlaczego nie wybrałeś niższej liczby. Zmiany nie wywoła liczba, ale proces myślenia zainspirowany pytaniem.

ETAP 4. Wyobraź sobie, że nastąpiła zmiana- jakie byłby jej pozytywne skutki?

W tym miejscu należy wzbudzić poczucie, że zmiana już nastąpiła. Wypisz na kartce wszystko, co przychodzi Ci do głowy. Wizualizacja stanu docelowego sprawia, że cel się urealnia i pojawia się naturalne uczucie podekscytowania. Ważne jest, aby skupić się na pozytywach.

ETAP 5. Dlaczego te skutki są dla Ciebie ważne?

Ten etap zachęca do sięgnięcia jak najgłębiej do najbardziej osobistych powodów podjęcia działania. Tutaj docieramy do motywów, które są dla nas naprawdę istotne, a z których nie zdajemy sobie sprawy. Dodatkowo, stosując metodę „5 Why” (5 razy „Dlaczego”) i zadając sobie to pytanie kilkukrotnie, możemy dotknąć naszych najskrytszych pragnień, a te najczęściej najsilniej nas inspirują. Zadaj kilka razy pytanie:, „dlaczego to jest dla Ciebie ważne?”, a osiągniesz coś bardzo osobistego. Wypisz wszystkie korzyści, jakie wynikną dla Ciebie ze zmiany.

ETAP 6. Jaki jest następny krok, jeśli takowy istnieje?

Na ostatnim etapie nie pytamy już o powody zmiany, czyli dlaczego, ale o sposoby zmiany, czyli jak. Dodatkowo, dopytanie o to, czy następny krok w ogóle istnieje, jest jednym ze sposobów wzmocnienia autonomii. Decyzja, czy będzie jakikolwiek ruch, do samego końca pozostaje po naszej stronie. To jest dobry moment na podjęcie konkretnych zobowiązań, ale w niektórych sytuacjach, to może być jeszcze za wcześnie. I to też jest w porządku. Nawet jeśli Motywacja Błyskawiczna nie wywoła natychmiastowego działania, to doprowadzi do poszerzenia świadomości, zaangażowania w działanie, czy otwartości na nowe możliwości- a to już ruch w kierunku zmiany. | Poczytaj również o motywacji dziecka

Zdecydowanym plusem tej metody jest skierowanie uwagi na osobiste wartości i powody do zmiany, a nie opieranie się jedynie na sile woli czy kolejnym idealnym planie. Często dobrze wiemy, co należy zrobić, aby dany cel osiągnąć (np. aby schudnąć, należy wprowadzić deficyty kaloryczny), ale dopóki nie uświadomimy sobie, dlaczego i jak mamy to zrobić, sposób działania nie będzie miał żadnego znaczenia. Jeśli nadajemy naszym działaniom osobisty sens, mają one większą szansę na powodzenie, oraz możemy sprawić, by w naszym życiu chodziło o coś więcej niż desperackie próby zrealizowania obietnic czy życzeniowych postanowień.

Więcej na temat tej metody: Michael Pantalon, ”Motywacja. Metoda sześciu kroków”. Wydawnictwo GWP, 2018.

Barbara Wińska – psycholog, psychoterapeuta, specjalistka psychodietetyki