Panika – kiedy objawy z ciała stają się niebezpieczne

Napisała dla Was nasza specjalistka: Kamila Koziara- psycholog, psychodietetyk, psychoterapeuta
Do gabinetu często przychodzą osoby, które skarżą się na nagłe napady lęku, towarzyszą temu myśli na temat nadchodzącego zawału , udaru lub poczucie zwariowania/ utraty zmysłów.
Wg klasyfikacji zaburzeń psychicznych aby postawić diagnozę muszą zostać spełnione wymienione kryteria:
F41.0 Zaburzenie lękowe z napadami lęku

A. Chory przeżywa nawracające ataki panicznego lęku niezwiązanego w sposób konsekwentny z określoną sytuacją lub przedmiotem, a często występujące spontanicznie. Napady paniki nie wiążą się z większym wysiłkiem, ani z narażeniem na sytuacje niebezpieczne lub zagrażające życiu

B. Napad paniki cechują wszystkie następujące:
1. Jest oddzielnym epizodem intensywnej obawy i dyskomfortu
2. Zaczyna się nagle
3. Osiąga maksimum w ciągu kilku minut i trwa co najmniej kilka minut
4. Występują co najmniej 4 z następujących objawów, przy czym jednym z nich musi być objaw wymieniony w punktach od (a) do (d)

Objawy wzbudzenia autonomicznego
(a) Odczucie bicia lub ciężaru serca, albo przyspieszenie jego czynności
(b) Pocenie się
(c) Drżenie lub dygotanie
(d) Suchość w jamie ustnej (nie spowodowana lekami ani odwodnieniem)

Objawy z zakresu klatki piersiowej i brzucha
(e) Utrudnienie oddychania
(f) Uczucie dławienia się
(g) Ból lub dyskomfort w klatce piersiowej
(h) Nudności lub nieprzyjemne doznania brzuszne

Objawy obejmujące stan psychiczny
(i) Zawroty głowy, brak równowagi, wrażenie omdlewania, uczucie oszołomienia
(j) Poczucie nierealności przedmiotów albo dystansu czy „nienormalności” samego siebie
(k) Obawa utraty kontroli, „zwariowania”, wyłączania się
(l) Obawa śmierci

Objawy ogólne
(m) Uderzenia gorąca, zimne dreszcze
(n) Poczucie drętwienia lub swędzenia

Poznawczy model paniki — uzupełniony, opracowany przez Clarka (na podstawie Wells)

Wg modelu introceptywnego warunkowania Goldsteina i Chambless (1978) reakcja paniki jest traktowana jako odpowiedz na doznania somatyczne (przyspieszone bicie serca). Po przeżyciu napadów paniki osoba staje się nadmiernie wyczulona na doznania somatyczne i interpretuje je jako oznakę zbliżającej się paniki.

Wg Clarka (1988, 1999) napady paniki zgodnie z modelem błędnego koła wynikają z błędnej, katastroficznej interpretacji doznań fizycznych lub psychicznych. Przedmiotem błędnych interpretacji są głównie doznania związane z lękiem oraz inne nielękowe doznania aktywności fizjologicznej.

Kamila Koziara- psycholog, psychodietetyk, psychoterapeuta